Met deze app kan per gemeente de bijdrage van verschillende typen bronnen aan emissies en concentraties luchtverontreiniging worden opgezocht. De gegevens zijn gebaseerd op de Generieke Concentraties Nederland (GCN) voor 2022 en 2030 berekend in GCN-ronde 2023.
Gegevens zijn beschikbaar voor:
Primair fijn stof is fijn stof dat rechtstreeks door bronnen wordt uitgestoten. Secundair fijn stof is fijn stof dat in de lucht wordt gevormd door chemische reacties van gasvormige verbindingen.
In de tool kunt u in 3 “drop-down” menu’s de volgende keuze maken:
(1) Het scenario
De opties zijn :
(2) Voor welke stof
Hier zijn de opties afhankelijk van de “scenario” keuze
(3) Voor welke gemeente?
Op basis van uw keuze ziet u per gemeente de berekende emissie of concentratie, opgesplitst naar (sub)sectoren. Als u over de kaart onder de staafdiagrammen scrollt, ziet u ook de totalen per gemeente en kunt u ook zien hoe gemeenten ten opzichte van elkaar scoren.
Wanneer u hebt gekozen voor ‘concentraties’ in uw gemeente, ziet u naast elkaar 2 staafdiagrammen.
Het linker staafdiagram toont de totale concentratie, ‘overige bronnen’, ‘buitenlandse bijdrage’ en ‘binnenlandse bijdrage’ per gemeente.
Voor fijnstof_primair (PM10_primair, PM2.5_primair) zijn ‘overige bronnen’ de som van:
Voor fijnstof (PM10, PM2.5) zijn ‘overige bronnen’ de som van:
Voor stikstofdioxide en roet (EC) zijn ‘overige bronnen’ het verschil tussen de gemeten- en het met het OPS model berekende concentratie.
Het rechter staafdiagram toont de opsplitsing van de binnenlandse bijdrage naar (sub)sectoren in de indeling zoals die in het Schone Luchtakkoord wordt gebruikt.
In de Handreiking ‘Werken met GCN gegevens’ staat uitgebreid beschreven welke aandachtspunten er zijn bij de interpretatie van GCN gegevens (Hoofdstuk 2). De handreiking is via deze link te bekijken: https://www.awgezondeleefomgeving.nl/lopende-en-afgeronde-projecten. Item: Routinematig beschikbaar maken van GCN-gegevens voor lokaal gebruik
De concentratiebijdragen in de grafieken zijn gemiddelden binnen een gemeente. Binnen een gemeente is er variatie in concentraties: er zijn plekken waar de concentraties hoger zijn en er zijn plekken waar de concentraties lager zijn. In deze grafieken is die variatie niet zichtbaar. In de handreiking ‘Werken met GCN gegevens’ staat uitgelegd hoe dit op 1x1 km basis zichtbaar kan worden gemaakt.
De gemiddelde concentraties binnen een gemeente kunnen worden gebruikt om inzicht te krijgen in welke bronnen in meer en mindere mate bijdragen aan de luchtvervuiling binnen de gemeentegrens. De gemiddelden per gemeente zijn niet geschikt om te toetsen aan gezondheidskundige advieswaarden. Bij GCN data kan daarvoor beter gekeken worden naar de ruimtelijke verdeling per 1x1km vak binnen een gemeente. In de handreiking ‘Werken met GCN gegevens’ staat uitgelegd hoe dit kan worden gedaan.
Bij de interpretatie van GCN gegevens is het van belang om er rekening mee te houden dat concentraties binnen een gemeente voor elke sector de bijdrage bevatten van emissies in heel Nederland, de tool is dus niet geschikt om alleen de bijdrage van lokale bronnen te bepalen. Als voorbeeld: de concentratiebijdrage van wegverkeer wordt niet alleen bepaald door de uitstoot van het wegverkeer binnen de gemeente, maar ook door emissies in de omringende gemeentes en de rest van Nederland.
GCN gegevens zijn beschikbaar per 1x1 km vak. Deze 1x1 km vakken komen niet precies overeen met gemeentegrenzen. In deze app zijn voor het berekenen van de emissie totalen en gemiddelde concentratiebijdrage de 1x1 km vakken meegerekend waarvan de centroide (het middelpunt) binnen de gemeentegrens ligt.
De gegevens voor 2022 zijn berekend in de GCN-ronde 2023 obv de vastgestelde sectorale emissietotalen voor het jaar 2021. De gegevens voor 2030 zijn berekend in de GCN-ronde 2023 obv de sectorale emissietotalen uit de KEV-2022.